KAPEL HEMELRIJK (ESSEN)
Bouwkundig Erfgoed | : 13023 |
![]() |
Status |
: Bestaand |
|
Naam |
: Kapel Hemelrijk |
|
Bouwjaar |
: 1878, herbouwd naar schatting tussen 1909 en WOI en in 2012 hersteld |
|
Categorie |
: RK |
|
Type |
: Betreedbare kapel, Mariagrot |
|
Kenmerken |
: Bakstenen kruiskerk met zadeldak en een verlaagd transept |
|
Functie |
: Kapel |
|
Stijl |
Gevels en Materialen: Eenbeukig geel bakstenen kapelletje. Puntgevel met aandak, schouderstukken en steunberen. Rechthoekige muuropeningen; boven deur blind spitsboogveld met sgraffitovoorstelling van engel. Vensters en Deuren: Toegang bestaat uit een gietijzeren hekwerk Dak en Bedekking: Zadeldak (kunstleien) Interieur: Houten zoldering met 19de-eeuwse polychromie; Lourdesgrot uit de 20ste eeuw. |
|
Plaats |
: Hemelrijklaan zonder nummer, Essen (Provincie: Antwerpen) |
|
Coördinaten |
: X=51.46485, Y=4.45169 |
|
Gemeente |
: Essen |
|
Eigenaar |
: Gemeente Essen |
|
Bezoekmogelijkheid |
: Onbeperkt |
|
Bereikbaarheid |
: Bereikbaar met auto en parkeergelegenheid |
|
Gehandicapten |
: Toegankelijk voor rolstoelgebruikers |
Bron: https://inventaris.onroerenderfgoed.be/dibe/relict/13023
Ligging
Kapel Hemelrijk weergeven op een grotere kaart |
Hemelrijklaan zonder nummer, Essen (Provincie: Antwerpen), België |
Geschiedenis
Op de hoek van de Hemelrijklaan en de Schepenveraertstraat staat een mooie grote kapel met getralied hek dat weliswaar dicht is, maar niet op slot. Deze kapel, op oude ansichten bekend onder de naam kapel Hemelrijk, werd voor het eerst in 1878 gebouwd door de dochters van Piet Antonissen, Trien en Mieke, als aandenken aan hun ouders Antonissen-Van Loon (Petrus Antonissen geboren 10-12-1791 te Essen, overleden 7-11-1870 te Essen en Petronella van Loon geboren 26-03-1806 te Essen, overleden 16-05-1852 te Essen). De familie woonde in een hoeve aan de Hemelrijk achter ’den ijzeren weg’, dat voorheen eigendom was geweest van het klooster. De oudste dochter, Joanna Catharina Antonissen (Trien, geboren 23-12-1837 te Essen, overleden 04-04-1925 te Essen) was overste van de Franciscanessen (Mère Angeline) en de jongste Maria Cornelia Antonissen (Mieke, geboren 22-03-1848 te Essen) was op latere leeftijd ook ingetreden. Zij waren familie van de paters Antonissen van Achterbroek, waarvan één vermoord werd door de Jappen en nadien een straatvermelding heeft gekregen.Ergens in de periode 1909-1914 (WOI) was de kapel dringend aan een renovatie toe en werd er een nieuwe grotere kapel gebouwd, nadien werden er lindebomen aangeplant. Het kapelletje lag op een splitsing tussen ’Dorp’ en ’Statie’. Linksaf ging men naar de kerk van Essen, toen op het Kerkeneind (aan de grensovergang Nederland - België) en rechts richting molen (aan het Molenheike). De kinderen Trien en Mieke Anthonissen verkochten het, samen met omliggende gronden in 1921 aan pastoor Alexander Constant Veraert voor 3500 oude Belgische franken (ongeveer 85 euro). Deze pastoor liet tegen de achtergevel een rotsformatie bouwen, zoals in Lourdes. De Heilige Bernadette zit links onderaan op haar knieën met haar handen in elkaar te bidden tot Moeder Maria, rechts bovenaan. Onderaan in de grot is een gedenksteen van de familie Antonissen ingemetseld.
In de oorlog werd de kapel gebruikt door de Duitsers om smokkelaars te betrappen, nadien werd het ook door koppeltjes, op zoek naar een intiem plekje, gebruikt. Maar bij de buren stond de knop van het licht van de kapel. Tot vreugde van de smokkelaars, maar niet van de koppeltjes. In de jaren 50 werd het huis naast de kapel verhuurd aan Jan Huysmans, die belast werd met de onderhoud van het heiligdom.
In 2012 werd de kapel na een restauratie opnieuw ingewijd, deze restauratie was op aandringen van buurtbewoners in opdracht van de gemeente Essen uitgevoerd. In die tijd werd ook de eigendomstoestand van de kapel uitgezocht. Bij het kadaster stond de kapel op naam van pastoor Veraert, Heuvelplein 23. Het lijkt een onwaarschijnlijkheid dat de pastoor eigenaar voor een stukje 21e eeuws Essen zou zijn, laat staan dat de man in het gemeentehuis zou wonen. Dus werd er vanuit gegaan dat de kapel van de gemeente is. De toenmalige pastoor Stan Dries legde zich daar schoorvoetend bij neer maar wel op voorwaarde dat de gemeente de kapel zou onderhouden.
Bron: www.2910essen.net/tom/nieuws/News.php?ShowPage=20
www.seniorennet.nl/Pages/Reizen/reisverhalen/weergave.php?ID=795
www.gva.be/cnt/aid1245568/inhuldiging-vernieuwde-kapel-hemelrijk
Fotoalbum
![]() |
Kapel Hemelrijk (Essen) - Toen en Nu (15 afbeeldingen) |
|
Fotoalbum | ||